Kıbrıs LGBTİ Hareketi
Aktivizm, Hukuk Ve İki Kesimdeki Değişim
Analiz 2019 / Nayia Kamenou, Costa Gavrielides, Enver Ethemer and Okan Bullici. - Lefkoşa: Friedrich-Ebert-Stiftung Cyprus Office, 2019. - 23 Sayfalar= 310 KB, PDF-File. - (Analiz). - (Demokrasi ve İnsan Hakları)
Çevrimiçi Baskı: Lefkoşa: FES, 2020
ISBN 978-9963-2021-6-4
Kıbrıs'ta sömürgecilik, adanın bölünmüşlüğü ve muhafazakâr olan toplumsal ve politik tutumlar, LGBTİ hareketinin oluşumu ve gelişimini sekteye uğratmıştır. 2004 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Avrupa Birliği'ne (AB) katılması, ikiye bölünmüş olan adanın her iki tarafında yer alan LGBTİ gruplarının örgütlenmesini kolaylaştıracak politik bir fırsat penceresi yaratmıştır. Avrupa Birliği ve bölgesel LGBTİ çatı örgütlerinin sağladığı fayda ve fırsatlardan yararlanan Kıbrıslı Rum ve Türk LGBTİ aktivistleri, adanın güneyinde ve kuzeyinde adadaki politik durumdan bağımsız LGBTİ hakları için ayrı ayrı baskı oluşturmuş ve LGBTİ eşitliği için ortak çaba göstermişlerdir. Buna rağmen, Kıbrıs'ta LGBTİ kişilerin hakları hâlâ gelişme aşamasındadır.
Kuzeyde hemcinsler arasındaki ilişkiler suç olmaktan çıkarılmış olmasına rağmen, 2000'li yılların ortalarında adanın yeniden birleşmesi ve kuzeyin AB'ye katılması umutlarının yarattığı ivmenin azalması ile birlikte LGBTİ haklarındaki gelişme yavaşlamış, bunun yanında değişen siyasi gündemlerin kıskacına ve politik ve siyasi yapılardaki değişime karşı dirence takılmıştır. LGBTİ hakları bağlamında Kıbrıs Cumhuriyeti'nde, homoseksüelliğin suç olmaktan çıkarılması, nefret suçu yasası, hemcinsler arasında evlilikler ve cinsel kimlikle ilgili yasanın hayata geçirilmesi gibi daha olumlu adımlar atılmıştır. Ancak, otoriteler ve politik aktörler ulusal yasaların Avrupa Birliği ile uluslararası hukuk standartlarıyla uyumlu hale getirilmesi konusunda yavaş ve isteksiz davranmaktadırlar.
Bunun yanında, LGBTİ bireylerin sosyal ve kültürel olarak dışlanmasına ve ayrımcılığa maruz kalmasına karşı devletin alması gereken önlemler de sınırlı kalmaktadır. Buna rağmen, LGBTİ hareketi ve hakları bağlamında geçmişe oranla göreceli olarak bir ilerleme kaydedilmiştir. Bunun en önemli göstergesi ise, 2010'lu yılların başından itibaren tüm Kıbrıs'ı temsil eden bir LGBTİ hareketi oluşması yanında, LGBTİ bireylerin hem yasal olarak tanınması hem de etnik, sınıf, ırk, cinsiyet, cinsel kimlik ve bunlara bağlı toplumsal normları ve heteroseksist yapıları aşacak eşitlik ve sosyal adaletin sağlanması için sarf edilen çabaların sürekli olarak artmasıdır.
